Trả lời câu hỏi mã số 080725-2 về hạch toán
doanh thu, chi phí theo quy định tại Thông tư số 24/2024/TT-BTC ngày 17/4/2024
của Bộ Tài chính hướng dẫn Chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp (Thông tư số
24/2024/TT-BTC), Bộ Tài chính có ý kiến
như sau:
1. Về kế toán doanh thu
Tại Phụ lục I Thông tư
số 24/2024/TT-BTC quy định:
- Nguyên tắc
kế toán Tài khoản 511- Doanh thu từ kinh phí NSNN cấp:
“Tài khoản này sử dụng để phản ánh doanh thu từ kinh phí
NSNN cấp cho hoạt động của đơn vị trong năm (trừ kinh phí NSNN giao nhiệm vụ,
đặt hàng, đấu thầu hoặc hỗ trợ thực hiện hoạt động dịch vụ sự nghiệp công sử
dụng NSNN của đơn vị sự nghiệp công lập), bao gồm:
a) Kinh
phí NSNN giao cho đơn vị trong năm có bản chất là kinh phí tự chủ tài chính:
- Kinh phí NSNN hỗ trợ chi thường xuyên trong năm của đơn
vị sự nghiệp công lập nhóm 3 sau khi đơn vị đã sử dụng nguồn thu sự nghiệp và
nguồn thu phí được để lại chi để thực hiện nhiệm vụ, cung ứng dịch vụ sự nghiệp
công thuộc danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng NSNN nhưng chưa bảo đảm chi
thường xuyên theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 15 Nghị định số
60/2021/NĐ-CP; bao gồm cả trường hợp dự toán ngân sách giao cho đơn vị không
tách được phần hỗ trợ chi thường xuyên và kinh phí hỗ trợ hoạt động dịch vụ sự
nghiệp công sử dụng NSNN;
- Kinh phí NSNN cấp chi thường xuyên trong năm của đơn vị
sự nghiệp công lập nhóm 4 theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 19 Nghị định số
60/2021/NĐ-CP;
- Kinh phí khác NSNN giao cho đơn vị trong năm có bản chất
là kinh phí tự chủ tài chính theo quy định hiện hành;
b) Kinh phí NSNN giao trong năm có bản chất là kinh phí
không giao tự chủ tài chính của các cơ quan, đơn vị;…”
-
Nguyên tắc kế toán Tài khoản 531- Doanh thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh,
dịch vụ:
“1.2. Đối với đơn vị
sự nghiệp công lập, doanh thu phản ánh vào tài khoản này bao gồm:
a) Doanh thu từ dịch vụ sự nghiệp công sử
dụng ngân sách, bao gồm cả phần do đơn vị tự tổ chức thu và kinh phí cung cấp
hoạt động dịch vụ sự nghiệp công từ NSNN; trường hợp dự toán ngân sách được
giao không tách và nêu rõ được phần kinh phí hỗ trợ hoạt động dịch vụ sự nghiệp
công sử dụng NSNN và hỗ trợ hoạt động chung của đơn vị thì không ghi nhận doanh
thu vào tài khoản này.
b) Doanh thu từ dịch vụ sự nghiệp công không
sử dụng ngân sách, doanh thu từ các hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ khác
đơn vị được phép thực hiện theo quy định của pháp luật.”
Căn
cứ các quy định nêu trên, độc giả xem xét bản chất của khoản kinh phí NSNN cấp
cho thực hiện dịch vụ y tế dự phòng để hạch toán phù hợp. Trường hợp là kinh
phí NSNN cấp đảm bảo cho hoạt động của đơn vị thì đơn vị ghi nhận trên Tài
khoản 511- Doanh thu từ kinh phí NSNN cấp
(hạch toán theo nguyên tắc ghi nhận doanh thu không trao đổi). Trường hợp là kinh phí NSNN đặt hàng,
đấu thầu, giao nhiệm vụ hoặc hỗ trợ thực hiện hoạt động dịch vụ sự nghiệp công
sử dụng NSNN thì đơn vị ghi nhận trên Tài khoản 531- Doanh thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ (TK 5312)
(hạch toán theo nguyên tắc ghi nhận doanh thu trao đổi).
2.
Về kế toán chi phí
Thông tư số 24/2024/TT-BTC quy định nguyên tắc
kế toán Tài khoản 612- Chi phí hoạt động giao tự chủ: “Tài khoản này chỉ áp dụng đối với cơ quan nhà nước và các đơn vị khác
không có hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ; dùng để phản ánh chi phí trong
kỳ của các hoạt động mà đơn vị được giao tự chủ tài chính, được khoán chi…. Các
đơn vị sự nghiệp công lập; đơn vị khác có hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch
vụ phải sử dụng các tài khoản chi phí phù hợp (tài khoản 154, 641, 642,…) mà
không hạch toán chi phí vào tài khoản này.”
Do đặc
điểm hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập là cung cấp dịch vụ công nên kế
toán phải phân bổ được chi phí cho hoạt động trực tiếp cung cấp dịch vụ và hoạt
động gián tiếp (quản lý chung) để đảm bảo cung cấp thông tin cho nhà quản lý,
phục vụ quản trị, điều hành các hoạt động trong đơn vị sự nghiệp công lập. Theo
đó, tại đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng các tài khoản liên quan đến hoạt động
sản xuất kinh doanh, dịch vụ (TK 154, TK 632, TK 641, TK 642) để phản ánh các
chi phí cho hoạt động giao tự chủ theo đúng nguyên tắc kế toán của từng tài khoản
(không sử dụng Tài khoản 612), trong đó:
+ Các
chi phí liên quan trực tiếp đến cung cấp dịch vụ sự nghiệp công (gồm chi phí
nguyên, vật liệu trực tiếp; chi phí nhân công trực tiếp; chi phí chung của bộ
phận trực tiếp cung cấp dịch vụ) được phản ánh trên Tài khoản 154- Chi phí sản
xuất kinh doanh, dịch vụ dở dang để phục vụ tính giá thành dịch vụ. Giá thành
thực tế của khối lượng dịch vụ đã hoàn thành cung cấp trong kỳ được kết chuyển
từ TK 154 sang TK 632- Giá vốn hàng bán (bút toán Nợ TK 632/Có TK 154).
+ Chi
phí của các bộ phận quản lý các hoạt động chung của đơn vị được phản ánh trên
Tài khoản 642- Chi phí quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ; …
3. Thông tư số 24/2024/TT-BTC chỉ
hướng dẫn phương pháp kế toán một số nghiệp vụ kinh tế chủ yếu theo từng
tài khoản kế toán, vì vậy, đề nghị quý độc giả nghiên cứu nguyên tắc kế toán
các tài khoản để đảm bảo phản ánh đầy đủ số liệu theo nghiệp vụ phát sinh trên
các tài khoản kế toán phù hợp. Trường hợp đơn vị rút dự toán NSNN để chi tiêu
cho các hoạt động (như hoạt động y tế dự phòng), thì ngoài hạch toán trên tài
khoản trong bảng, đơn vị phải hạch toán đồng thời trên tài khoản ngoài bảng
(ghi: Có TK 008-Dự toán chi hoạt động (chi tiết)).
Trên đây là ý kiến của Bộ Tài chính, đề nghị độc giả nghiên cứu kỹ nội dung Thông tư số 24/2024/TT-BTC để thực hiện đúng quy định./.
